Szkody na pojazdach z ubezpieczenia OC

Poszkodowani po wypadku samochodowym często spotykają się z praktyką wypłacania zaniżonego odszkodowania. Niejednokrotnie odszkodowanie wypłacone właścicielowi pojazdu nie pozwala na pełne pokrycie szkody. Powyższa praktyka najczęściej jest skutkiem stosowania w kosztorysach cen części nieoryginalnych, stawek za pracę w wysokości nieodpowiadającej cenom rynkowym, rabatów na koszty naprawy, procentowych potrąceń na części zamienne czy urealnienia na materiał lakierniczy.

Poszkodowani otrzymując odszkodowanie wyliczone w sposób powyżej przedstawiony mogą mieć trudność z naprawieniem pojazdu do stanu sprzed wypadku. Wówczas poszkodowanym pozostaje sporządzenie i wysłanie do ubezpieczyciela reklamacji w ramach postępowania odwoławczego (tzw. likwidacyjnego).

Sporządzenie skutecznej reklamacji wymaga od poszkodowanych wiedzy prawnej w zakresie postępowania likwidacyjnego, wiedzy technicznej w zakresie konstrukcji samochodu, często również pokrycia dodatkowych kosztów związanych z weryfikacją kalkulacji naprawy przez rzeczoznawcę samochodowego, a także czasu, gdyż ubezpieczyciel rozpatruje reklamację w terminie co najmniej 30 dni.

Poszkodowani muszą mieć również świadomość, że sporządzone odwołanie może nie przynieść sukcesu, a wówczas w celu ustalenia należnego odszkodowania konieczne jest skierowanie sprawy do sądu.

Szkody na pojazdach z ubezpieczenia AC

Osoby likwidujące szkodę w ramach ubezpieczenia autocasco niejednokrotnie są zaskoczone przyznaniem odszkodowania w wysokości nie pozwalającej im na naprawę samochodu. Osoba zgłaszająca szkodę z ubezpieczenia autocasco musi wiedzieć, że jest to tzw. ubezpieczenie dobrowolne, a więc inny rodzaj ubezpieczenia niż ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) pojazdów mechanicznych.

Powyższa różnica powoduje, że wysokość odszkodowania ustalana nie jest wyłącznie w oparciu o przepisy ustawowe ale zastosowanie znajdują również zapisy umowy zawartej pomiędzy ubezpieczającym a ubezpieczycielem, a także tzw. Ogólne Warunki Ubezpieczeniowe (OWU).

W sprawach odszkodowań z tytułu ubezpieczenia AC ocena wysokości wypłaty odszkodowania musi zostać poprzedzona analizą umowy zawartej pomiędzy ubezpieczonym i ubezpieczycielem, ogólnych warunków ubezpieczeniowych, a także kalkulacji naprawy. Dopiero tak przeprowadzona analiza sprawy pozawala na ocenę czy wypłacone odszkodowanie zostało zaniżone. Powyższe postępowanie dotyczy również spraw w których ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania powołując się na wyłączenia w umowie ubezpieczenia i ogólnych warunkach ubezpieczenia.

Szkoda częściowa i całkowita

Szkoda częściowa i całkowita to częste pojęcia pojawiające się w trakcie postępowania likwidacyjnego przed ubezpieczycielem, warto je znać, rozumieć i rozróżniać, gdyż mają duże znaczenie praktyczne dla sposobu ustalenia wysokości należnego odszkodowania.

Pojęcie szkody częściowej i całkowitej wykształciło się na gruncie praktyki postępowania w sprawach o odszkodowanie.

Szkoda częściowa – to sytuacja w której naprawa pojazdu jest ekonomicznie uzasadniona, a więc koszty naprawy nie przewyższają wartości rynkowej pojazdu.

Szkoda całkowita – to sytuacja w której naprawa pojazdu jest ekonomicznie nieuzasadniona, a więc koszty naprawy przewyższają wartość rynkową pojazdu.

Sposób ustalenia odszkodowania zależy od kwalifikacji szkody jako całkowitej lub częściowej.

W sytuacji uznania przez ubezpieczyciela szkody jako częściowej odszkodowanie ustalane jest na podstawie kosztorysu (kalkulacji naprawy). W dokumencie tym ubezpieczyciel dokonuje zestawienia kosztów następujących pozycji: części do wymiany lub naprawy, kosztów pracy (lakierowanie, prace mechaniczne), a także kosztów materiału lakierniczego.

Pamiętaj, że to właśnie przez nieprawidłowe ustalenie kosztów wyżej wymienionych pozycji dochodzi do zaniżenia odszkodowania: nieprawidłowa stawka za pracę, ustalenie cen części w wariancie nieoryginalnym, zastosowanie rabatów na koszty naprawy, procentowe potrącenia na części zamienne, a także urealnienie na materiał lakierniczy.

W sytuacji uznania przez ubezpieczyciela szkody jako całkowitej, odszkodowanie ustalane jest tzw. metodą dyferencyjną. W pierwszej kolejności ubezpieczyciel ustala wartość rynkową pojazdu w dacie na dzień szkody, a następnie ustala koszty naprawy pojazdu. Jeżeli po dokonaniu zestawienia kosztów naprawy pojazdu z wartością pojazdu na dzień szkody, ubezpieczyciel ustali, że koszty naprawy przewyższają wartość pojazdu wówczas szkoda zostaje zakwalifikowana jako całkowita, a to oznacza że naprawa jest ekonomicznie nieuzasadniona. W takiej sytuacji odszkodowanie wypłacone zostaje jako różnica pomiędzy wartością rynkową pojazdu w stanie nieuszkodzonym ustaloną na dzień szkody, a pozostałościami pojazdu tzw. wrakiem pojazdu (ustalenie szkody metodą dyferencyjną).

Pamiętaj, że to zwykle przez nieprawidłowe ustalenie wartości rynkowej pojazdu w stanie nieuszkodzonym na dzień szkody najczęściej dochodzi do zaniżenia należnego odszkodowania.

Szkoda całkowita na gruncie ubezpieczenia OC i AC. W tym miejscu należy nadmienić, że do kwalifikacji szkody jako całkowitej dochodzi w odmiennych warunkach na gruncie ubezpieczenia OC i AC.

Na gruncie ubezpieczenia OC szkoda zostaje zakwalifikowana jako całkowita gdy koszty naprawy samochodu przekraczają 100% ustalonej rynkowej wartości pojazdu w stanie nieuszkodzonym na dzień szkody
na gruncie ubezpieczenia AC szkoda zostaje zakwalifikowana jako całkowita gdy koszty naprawy samochodu przekraczają (w zależności od postanowień umownych ubezpieczenia zwykle) ok. 70 %-80% ustalonej wartości pojazdu w stanie nieuszkodzonym na dzień szkody.

Utrata wartości handlowej

Utrata wartości handlowej pojazdu jest konsekwencją kolizji, stłuczki samochodowej. Najprościej obrazując jest to wartość pojazdu po naprawie. W związku z tym jest to również swego rodzaju szkoda którą ponosi poszkodowany wskutek uszkodzenia samochodu po kolizji.

Naprawienie samochodu po szkodzie nie zapobiega utracie wartości handlowej, a ma to z wiązek z tym, że potencjalni nabywcy poszukujący pojazdu z rynku wtórnego chętniej wybierają samochody bezwypadkowe. Naprawienie samochodu powoduje przywrócenie do stanu technicznej używalności, jednakże wskutek kolizji jego wartość rynkowa będzie niższa.

Ubezpieczyciel powinien wypłacić odszkodowanie w pełnej wysokości zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania, a więc które obejmuje nie tylko koszty naprawy uszkodzonego samochodu ale także odszkodowanie z tytułu utraty wartości handlowej pojazdu tj. różnicę pomiędzy wartością pojazdu przed wypadkiem a po naprawie.

Pamiętaj, że ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie z tytułu utraty wartości handlowej wówczas gdy:

• zakwalifikuje szkodę jako częściową, a więc gdy naprawa pojazdu jest ekonomicznie uzasadniona,
• samochód osobowy i terenowy nie ma więcej niż 6 lat
• pojazd ciężarowy nie ma więcej niż 4 lata
• samochód ciężarowy powyżej 3,5 tony oraz motocykle nie mają więcej niż 3 lata

W obecnym stanie prawnym nie ma przepisów które regulują kwestię utraty wartości handlowej, a firmy ubezpieczeniowe najczęściej korzystają z instrukcji Określania Rynkowego Ubytku Wartości Pojazdów. Zatem przy ustalaniu ubytku wartości handlowej pojazdu pomocny może okazać się rzeczoznawca samochodowy.

Nie rezygnuj z należnego odszkodowania z tytułu utraty wartości handlowej samochodu. Podczas zgłaszania szkody do firmy ubezpieczeniowej pamiętaj również o poinformowaniu o możliwej utracie wartości handlowej swojego pojazdu.